0
(0)

متخصصین توصیه می کنند که خانم ها پیش از اقدام به بارداری، یک سونوگرافی از رحم و تخمدان ها داشته باشد تا از وضع سیستم باروری خود مطلع شود. این سونوگرافی به پزشک درباره سالم بودن رحم (از نظر ناهنجاری ها)، وجود فیبروم ها یا پولیپ،کیست های تخمدانی و بسیاری از مشکلات رحمی کمک می کند.

همچنین با این کار می توان زمان تخمک گذاری را هم مشخص نمود، به ویژه در زنانی که دوره های عادت ماهانه نامنظم دارند یا دچار ناباروری هستند. تعداد فولیکول، اندازه آن و زمان دقیق تخمک گذاری در روزهای ۱۲ تا ۱۶ سیکل قاعدگی بررسی می شود.

معمولاً خانم های بارداری که دوره حاملگی بدون مشکلی را سپری می کنند، تا پایان این دوره چهار سونوگرافی انجام می دهند.
بار اول در ابتدای بارداری، بار دوم در هفته ۱۲، بار سوم از هفته ۱۶ به بعد و بار چهارم در هفته ۳۲.
در صورتی که مشکلی در سونوگرافی ها دیده شود یا خانم باردار مبتلا به فشار خون یا دیابت یا بیماری های دیگر باشد یا احتمال کوچک بودن جنین داده شود و یا بارداری چندقلو باشد، لازم است تعداد سونوگرافی ها بیشتر شود؛ که معمولاً احتمال تکرار سونوگرافی در این موارد، اکثراً در اواخر بارداری و نزدیک به پایان بارداری (بین ۲۸ تا ۳۶ هفتگی) به فاصله ۲ تا ۳ هفته می باشد.

سونوگرافی اول:در اولین سونوگرافی، که از سطح شکم انجام می شود، قلب جنین رویت می شود. با سونوگرافی حول و حوش هفته پنج و نیم و حداکثر تا هفته هفت بارداری می توان قلب جنین را دید. در این هفته به وضوح صدای قلب جنین شنیده می شود. آنچه برای پزشک بیش از هر چیز دیگری مهم است اندازه گیری قد جنین از نوک سر تا پایین باسن است تا بتواند سن دقیق بارداری را اعلام کند. از نکات مهم دیگر این سونوگرافی، تشخیص بارداری در داخل رحم و عدم وجود بارداری خارج رحمی می باشد.
همچنین این سونوگرافی مشخص کننده ی جنین یک قلو، دوقلو و یا بیشتر است.
با سونوگرافی ترانس واژینال نیز می توان در هفته چهار و نیم بعد از اولین روز آخرین قاعدگی قلب جنین را پیدا کرد از فاصله نزدیک تری به قلب و رشد جنین نگاه کرد .
سونوگرافیNT :انجام سونوگرافی NT به همراه آزمایش خونِ ناهنجاری های ژنتیکی، به عنوان تست های غربالگری سه ماه اول بارداری به حساب می آیند که از ابتدای هفته ۱۱ تا انتهای هفته ۱۳ بارداری انجام می‌شود. این تست شامل آزمایش خون و سونوگرافی است. دقت سونوگرافی، به تنهایی در تشخیص ناهنجاری های جنین حدود ۷۵ درصد می باشد و اگر با آزمایش خون همراه شود، صحت آنها به ۸۵ درصد می رسد.این تست ترکیبی از سنجش ۲ مارکر در خون مادر (PAPP-A و Free -βHCG) و بررسی سونوگرافیک (NB و NT) می باشد که جهت بررسی برخی از آنومالی ها مانند احتمال خطر سندرم داون، تریزومی۲۱، ۱۸ و تریزومی ۱۳ انجام می‌شود. (تریزومی به معنای سه کروموزوم به جای دو کروموزوم طبیعی است) یعنی کروموزوم های شماره ۱۳ و ۱۸ و ۲۱ جنین را از جهت سه تایی بودن که نوعی ناهنجاری است، بررسی می کنند.
دو ماده‌ای که در خون مادر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، در بارداری‌های جنین مبتلا به سندرم داون تمایل به خروج از مقادیر طبیعی دارند. در سونوگرافی که به آن ان تی یا (NT (Nuchal Translucency می‌گویند، ‌ مقدار مایع در پشت گردن جنین اندازه گیری می‌شود که در جنین‌های مبتلا به سندرم داون تمایل به افزایش دارد. فقدان استخوان بینی (NB) (Nasal Bone) نیز در بررسی سونوگرافیک می‌تواند مطرح کننده ابتلاء جنین به سندرم داون باشد.
سونوگرافی تعیین جنسیت و بررسی :بهتر است بعد از هفته ۱۶ نیز یک سونوگرافی برای تشخیص ناهنجاری های جنین انجام شود. چون رویت اندام های کوچک جنین در این زمان بهتر میسر است. در هفته های ۱۶ تا ۱۹ بارداری جنسیت، دست و پا، تعداد انگشتان، صورت، وضع لب ها، گوش، چشم، دیافراگم، ستون فقرات، کلیه ها، مثانه و معده پر از مایع و چهار حفره ای بودن قلب جنین بررسی می شود. البته انجام این سونوگرافی الزامی نیست.نکته بعدی اندازه گیری عرض گردن است که اگر بالاتر یا مساوی با ۳ میلی لیتر باشد، پزشک آزمایش آمنیوسنتز (نمونه برداری از پرزهای جنینی شناور درون مایع آمنیون) تجویز می کند تا احتمال وجود هرگونه آنرمالی کروموزمی شناخته شود. در هفته بیست و دوم بارداری جنین از بالا تا پایین چک می شود. آنچه بیش از هر چیز دیگری مورد توجه پزشک است، مشاهده اندام های داخلی به ویژه قلب و سر است.
پزشک همچنین میزان رشد جنین و کیفیت تبادلات بین مادر و جنین به کمک بند ناف و جفت و مایع آمنیونی را هم چک می کند. در این هفته آنچه بر صفحه مانیتور مشخص می شود، جنینی است که مدام حرکت می کند و تمام اندام های او شکل گرفته است.
اکو کاردیوگرافی قلب جنین: اگر خانواده ای یک کودک با ناهنجاری قلبی یا سایر ناهنجاری ها را دارند، باید این موضوع را به پزشک رادیولوژیست اطلاع دهند تا مادر به یک سونوگرافیست اکولوژیست مربوط به قلب ارجاع داده شود تا به شکل خیلی دقیق تری جنین بررسی شود.

مطالعه کنید درباره‌  بهترین مرکز سی تی اسکن شهرکرد (CT-Scan)

آخرین سونوگرافی:تا هفته ۲۰ بارداری، وزن جنین اهمیتی ندارد، چون تا این هفته، وزن چندانی نمی گیرد. ولی بعد از سه ماهه دوم و در پی سه ماهه سوم، به خصوص نیمه دوم سه ماهه سوم زمان وزن گیری جنین است. سونوگرافی ۲۸ هفته پایه، برای وزن جنین وجود دارد که از روی منحنی های استاندارد وزن ایده آل (با توجه به هفته) اندازه گیری می شود. دور سر، طول استخوان ران، بای پاریتال و دور شکم اندازه گرفته شده، روی منحنی قرار می گیرد و وزن جنین تخمین زده می شود.اگر بعد از هفته سی ام بارداری، اندازه جنین از روی سونوگرافی و سن جنین از روی اولین روز آخرین قاعدگی تطابق نداشت و بیش از دو هفته تفاوت وجود داشت، این احتمال پیش می آید که رشد جنین کافی نبوده که در این حالت سونوگرافی باید خون رسانی به جنین را بسنجد و از نوع دیگری از سونوگرافی با نام کالر داپلر استفاده می شود.
سونوگرافی داپلر: نتیجه گیری در مورد خون رسانی کافی به جنین با اندازه گیری معیارهایی مانند مقاومت جریان خون، حجم جریان خون جفت، مقاومت جریان مغز جنین در سونوگرافی داپلر انجام می شود. البته همان طور که گفته شد، این سونوگرافی قبل از هفته ۲۸ هیچ ارزشی ندارد.

در هفته ۳۲ بارداری بررسی اندام های مغزی طبیعی بودن رشد جنین اهمیت زیادی پیدا می کند. در این هفته جنین بزرگ شده و جای کمتری برای حرکت دارد. به همین دلیل آنچه در صفحه مانیتور مشاهده می شود، چندان قابل تشخیص از هم نیست چون اندام های جنین در هم جمع شده است.

سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی: سونوگرافی سه بعدی یک روش سونوگرافی پزشکی است که اغلب در مورد سونوگرافی حاملگی و با استفاده از تصاویر سه بعدی جنین کاربرد دارد . به طور کلی، چندین روش برای تشخیص اولتراسونوگرافی در حاملگی وجود دارد که متداولترین آن سونوگرافی دو بعدی است . در سونوگرافی سه بعدی ، برخلاف سونوگرافی دو بعدی که امواج صوتی مستقیماً فرستاده می شوند، امواج از زوایای مختلف تابانده شده و دریافت می گردند . لذا ، تصاویر سه بعدی و دقیق تری از جنین به دست می آید که علاوه بر طول و عرض، عمق هم دارد. اسکن اندام می تواند به شکل دستی و از سوی سونوگرافیست یا با دستگاه های جدیدتر، توسط پروپ دستگاه صورت گیرد و تصویر سه بعدی ارائه دهد.
استفاده کلینیکی این روش سونوگرافی عمدتاً در مورد تحقیقات پزشکی روی جنین است ، گرچه اخیراً کاربرد بسیار محبوب و متداولی در بین خانم های باردار پیدا کرده است چون مادر می‌تواند عکس‌العمل‌هایی مثل خمیازه کشیدن، سکسکه یا مکیدن شست را در این سونوگرافی ببیند و باعث ارتباط عاطفی قوی تری بین مادر و جنین می شود .

مطالعه کنید درباره‌  رادیولوژی و رادیوگرافی در شهرکرد چه تفاوت‌هایی دارند؟

تکنیک سونوگرافی چهار بعدی مشابه سونوگرافی سه بعدی است با این تفاوت که در سونوگرافی چهار بعدی تصاویر تاخیر ندارند و زمان فعلی حرکت جنین را نشان می دهد، یعنی بُعد زمان به آن اضافه می شود. در سونوگرافی چهار بعدی، سرعت سه بعدی بالا می رود و قطعات تصویر سریع روی هم قرار می گیرند و حرکات جنین مثل باز و بسته کردن دهان و حرکت دادن دست ها و پاها کاملا دیده می شود.

گزارش طبیعی و نرمال سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی در حاملگی نبایستی این تصور اشتباه را ایجاد کند که هیچ نوع مشکلی برای جنین وجود ندارد و انجام آزمایشات پره ناتال (مراقبت روتین بارداری) برای تمامی خانم های باردار جدا از انجام این سونوگرافی الزامی است .
بهترین زمان انجام سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی در بارداری ، بین هفته ۲۴ تا ۳۲ حاملگی است تا به توان ناراحتی های مادرزادی جنین از قبیل لب شکری ، شکاف کام (کام شکری) ، اسپاینا بیفیدا ( نقایص ستون فقرات و نخاع جنین ) و مشکلات مادرزادی قلب جنین و نقایص اندام جنین نظیر چند انگشتی و پا چماقی و غیره را با آن تشخیص داد .

در مورد تعیین جنسیت جنین، سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی در هفته ۱۶ حاملگی با دقت بسیار بالائی می تواند جنسیت جنین را تشخیص دهد که دقت بسیار بالاتری در مقایسه با سونوگرافی دو بعدی محسوب می شود .
ممکن است در آینده نزدیک برای تعیین اختلالات عصبی جنین و احتمال وجود فلج مغزی از این روش استفاده شود .
نتایج برخی از مطالعات نشان داده که اگر نیم ساعت قبل از انجام سونوگرافی ۳بعدی یک لیوان آبمیوه طبیعی نوشیده شود، جنین در طول سونوگرافی هوشیارتر خواهد بود.
معمولاً سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی، بین ۱۵ تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد.
براساس مطالعات انجام شده سونوگرافی سه بعدی، با توجه به مقدار انرژی زیادی که به بدن مادر و جنین وارد می‌کند، دمای بدن جنین بالا می‌رود که ممکن است برای جنین ایجاد مشکل کند اما این موضوع هنوز به طور قطع ثابت نشده است. ام نکته ای که به طور قطع وجود دارد، کاربرد سونوگرافی سه بعدی است که باید در شرایط خاص انجام شود و همه زنان باردار نیاز به انجام این سونوگرافی ندارند.

تست بیوفیزیکال پروفایل: معمولاً در اواخر بارداری انجام می‌ شود. در این سونوگرافی سلامت کلی جنین و حرکات او مورد بررسی قرار می ‌گیرد. در برخی موارد برای رعایت احتیاط بعد از مشکلاتی در بارداری قبلی یا وجود عوامل خطر نظیر از دست رفتن بارداری‌ های قبلی در نیمه دوم بارداری یا وجود فشار خون بالا، دیابت، عدم رشد جنین در داخل رحم، انجام می ‌شود. در این تست، با انجام سونوگرافی میزان مایع آمنیوتیک و حرکات تنفسی و اندام های جنین ثبت و نمره از ۱ تا ۱۰ داده می شود.بیوفیزیکال پروفایل ممکن است در سه روز متوالی انجام شود تا مقایسه ای با روزهای قبل شود.
آزمون بدون استرس:معمولاً در هفته‌های ۳۸ تا ۴۲ بارداری انجام می شود. این آزمون در شروع سه ماهه سوم نیز ممکن است انجام شود. در این سونوگرافی که حرکات جنین در طی یک دوره زمانی ۲۰ دقیقه ای ثبت و ارتباط آن با افزایش ضربان قلب جنین بررسی می شود، جنین در ۵ مورد (تون عضلانی، حرکات جنینی، حرکات تنفسی، میزان مایع آمنیوتیک، ضربان قلب) باید نمره کسب کند. به هر کدام از موارد زیر نمره صفر(غیرطبیعی) یا نمره ۲ (طبیعی) داده می ‌شود.معمولاً این آزمون ها برای ارزیابی سلامت جنین به خصوص در موارد کاهش رشد جنین و نیز کم بودن حرکات جنین و زایمان دیررس ( زایمان پس از هفته ۴۲ بارداری) و کاهش مایع آمنیوتیک کیسه آب در خانم هایی که آبریزش داشته و احتمال می رود خطری جنین را تهدید کند و یا اطلاعاتی از اوایل بارداری در دسترس نیست، انجام می شود و در نهایت پزشک متخصص زنان تصمیم می گیرد که آیا جنین تحت فشار است و زایمان باید سریع تر صورت گیرد یا ادامه بارداری خطری برای جنین ندارد.

مطالعه کنید درباره‌  مرکز رادیوگرافی دیجیتال شهرکرد

دسته بندی سونوگرافی ها بر اساس انواع آن:

  • سونوگرافی ترانس واژینال : پروب آن برای سونوگرافی از داخل واژن می باشد که اکثراً در مرحله اول حاملگی مورد استفاده قرار می گیرد.
  • سونوگرافی استاندارد : این روش معمولی و عادی است که پروب روی شکم قرار می گیرد تا سونوگرام دو بعدی از وضعیت رشد جنین بدست آید .
  • اولتراسوند پیشرفته : این روش سونوگرافی شبیه روش معمولی است ولی امتحان سونو بیشتر روی نکاتی که مشکوک بوده انجام می گیرد. لذا از دستگاه های پیشرفته استفاده می کنند.
  • دوپلر اولتراسوند : با این روش با تغییر مختصر در فرکانس امواج فرا صوتی که برخورد می کند وبر می گردند، اکوی جریان خون را با فرکانس متفاوت و رنگ با طیف های مختلف روی مونیتور نشان می دهد. این تغییرات با کیفیت Bounce off بوجود می آید.
  • سونوگرافی سه بعدی : که از پروب با طراحی و نرم افزار خاص برای ایجاد تصویر سه بعدی از جنین استفاده می کنند .
  • سونوگرافی چهار بعدی D4 و سه بعدی D3: که موارد استفاده برای دیدن صورت و حرکات جنین در حاملگی کاربرد دارد .
  • اکو کاردیوگرافی قلب جنین : برای بررسی آناتومی و عمل قلب جنین و بخصوص آنومالی های قلب جنین (Congenita Heart Defect) کاربرد دارد.

معیار های اندازه گیری برای تعیین سلامت و سن دقیق جنین توسط سونوگرافی :

  • BPD یعنی قطر بین دو استخوان گیجگاهی جمجمه جنین
  • HC یعنی محیط دور سر جنین
    AC یعنی محیط دور شکم جنین
  • FL یعنی طول استخوان ران جنین
  • CRL یعنی قد نشسته جنین – CRL قابل قبول برای اندازه‌گیری NT در ایران ۸۱- ۳۹ میلی‌متر است.
  • NT یعنی اندازه چین پشت گردن جنین که برای تست های سلامت جنین حائز اهمیت است وباید دقیق باشد. مقدارنرمالNT با CRL حدود۳۹ میلی‌متر،۲/۱ میلیمتر وبا CRL حدود۸۱ میلی‌متر،۱/۲ میلیمترست.
    همه این اندازه گیری ها برای تعیین سن دقیق جنین و تعیین ریسک (احتمال) بیماری ها بکار می روند وباید توسط یک سونوگرافی دقیق اعلام شوند.

منبع

چه قدر به این محتوا علاقه داشتید؟

امتیاز خودتان را ثبت کنید

میانگین امتیازدهی: 0 / 5. تعداد ثبت امتیاز: 0

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *